آپنه خواب در نوزادان و شیرخواران
خواب برای رشد و نمو کودک حیاتی است. مانند سایر اختلالات خواب که در کودکان خردسال رخ می دهد، آپنه خواب می تواند نوزادان و شیرخواران را از خواب با کیفیت لازم برای رشد باز دارد. در صورت عدم درمان، آپنه خواب در نوزادان می تواند منجر به عوارض سلامتی طولانی مدت شود.
داشتن دانش در مورد آپنه خواب در نوزادان می تواند به والدین و مراقبان کمک کند تا علائمی را که باید مراقب آنها باشند و چه زمانی با پزشک متخصص اطفال تماس بگیرند را درک کنند. ما نگاهی دقیق تر به علل آپنه خواب در نوزادان و همچنین علائم، تشخیص و درمان این اختلال تنفسی مرتبط با خواب می اندازیم.
آپنه خواب چیست؟
آپنه خواب یک اصطلاح پزشکی است که برای توصیف وقفه های کوتاه در تنفس استفاده می شود.
آپنه در نوزادان نارس شایع است، اما می تواند در هر زمانی در دوران نوزادی شروع شود. نوزادان ممکن است در هنگام بیداری و خواب دچار آپنه شوند.
برای تشخیص آپنه خواب، وقفه در تنفس باید در طول خواب رخ دهد و حداقل ۲۰ ثانیه طول بکشد. وقفه های کوتاه تر در تنفس ممکن است به عنوان آپنه خواب تشخیص داده شوند اگر با علائم دیگری مانند کاهش ضربان قلب یا رنگ مایل به آبی پوست همراه باشند.
دو نوع آپنه خواب وجود دارد: انسدادی و مرکزی.
- آپنه انسدادی خواب (OSA): OSA زمانی اتفاق می‌افتد که گلو نوزاد در حین خواب باریک یا بسته می‌شود. نوزادان مبتلا به OSA سعی می کنند نفس بکشند، اما به دلیل انسداد در راه هوایی قادر به انجام این کار نیستند.
- آپنه مرکزی خواب (CSA): CSA نتیجه سیگنال های نامنظم از مغز است که الگوهای تنفس نوزاد را در طول خواب مختل می کند. بر خلاف OSA، نوزادان مبتلا به CSA سعی در استنشاق ندارند و هیچ انسداد راه هوایی وجود ندارد.
چه چیزی باعث آپنه خواب در نوزادان می شود؟
آپنه خواب در بزرگسالان شایع تر است، اما کودکان، نوزادان و نوزادان تازه متولد شده را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. آپنه در دوران نوزادی در نوزادانی که وزن کم هنگام تولد دارند و در نوزادانی که زودرس به دنیا می آیند شایع تر است.
تقریباً همه نوزادانی که در کمتر از ۲۸ هفته بارداری متولد می شوند، آپنه را تجربه می کنند. آپنه در ۵۰ درصد از نوزادانی که بین ۳۳ تا ۳۵ هفته بارداری متولد می شوند رخ می دهد و در نوزادان کامل نادر است.
عوامل خطر خاصی می توانند احتمال ابتلای نوزاد به آپنه خواب را افزایش دهند. مهم است که همه نوزادانی که یک عامل خطر یا ترکیبی از عوامل خطر را دارند، به آپنه خواب مبتلا نمی شوند.
عوامل خطر برای آپنه انسدادی خواب در نوزادان
طیف وسیعی از عوامل وجود دارد که می تواند خطر انسداد راه هوایی مشخصه آپنه انسدادی خواب (OSA) را در نوزاد یا شیرخوار افزایش دهد.
- راه هوایی کوچک: نوزادان و نوزادانی که با ناهنجاری در ساختار صورت یا سر خود متولد می شوند، در معرض خطر بیشتری برای آپنه خواب هستند. نوزادانی که با ناهنجاری در راه هوایی فوقانی که به آن حنجره نیز می گویند متولد می شوند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای OSA باشند.
- رفلاکس معده به مری: رفلاکس می تواند احتمال ابتلای نوزاد به OSA را افزایش دهد. رفلاکس معده به مری در نوزادان مبتلا به ناهنجاری های حنجره می تواند خطر OSA را بیشتر کند.
- شکاف کام: نوزادانی که با شکاف کام متولد می شوند ممکن است راه هوایی کوچکتری داشته باشند و خطر ابتلا به OSA در آنها بیشتر باشد.
- اختلالات عصبی عضلانی: اختلالات خاصی مانند سندرم داون و فلج مغزی به دلیل ضعف عضلانی که باعث فروپاشی راه هوایی در حین خواب می شود، خطر ابتلا به OSA را افزایش می دهند.
- دود سیگار: قرار گرفتن در معرض دود سیگار با آپنه انسدادی خواب در نوزادان و کودکان مرتبط است.
علت آپنه مرکزی خواب در نوزادان
در نوزادان نارس، آپنه مرکزی اغلب به ساقه مغز توسعه نیافته مربوط می شود. کودکان و نوزادان تازه متولد شده نیز به مسائلی که می تواند بر مرکز تنفسی مغز تأثیر بگذارد و باعث آپنه مرکزی شود حساس هستند. عواملی که خطر آپنه مرکزی خواب را افزایش می دهند عبارتند از:
- عفونت هایی مانند مننژیت و سیاه سرفه
- رفلاکس معده به مری
- ضربه به سر
- قرار گرفتن در معرض سموم
- اختلالات متابولیک
- سندرم داون و ناهنجاری آرنولد کیاری
علائم آپنه خواب در نوزادان
علامت اصلی آپنه خواب در نوزادان و نوزادان تازه متولد شده وقفه در تنفس است که حداقل ۲۰ ثانیه در طول خواب طول می کشد که ممکن است توسط مراقب مشاهده شود. اگرچه نوزادان مبتلا به آپنه خواب خفیف ممکن است علائم قابل مشاهده کمی داشته باشند یا اصلاً علائم قابل مشاهده ای نداشته باشند، مراقبان ممکن است یک یا چند مورد از علائم آپنه را مشاهده کنند:
- خروپف
- تنفس سخت
- بیدار شدن مکرر در طول خواب
- عفونت های مکرر تنفسی
- تنفس دهانی
- تعریق در حین خواب
- مشکل در بلع
- تاخیر در رشد
نوزادان و کودکان ممکن است دوره های آپنه داشته باشند که کمتر از ۲۰ ثانیه طول می کشد و بسیاری از علائم آپنه خواب را می توان در نوزادانی که آپنه خواب ندارند نیز مشاهده کرد. به این دلایل، مراقبانی که نگران خواب یا الگوهای تنفسی نوزاد هستند، باید با پزشک متخصص اطفال صحبت کنند.
آپنه خواب در نوزادان چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشکان به طور معمول ضربان تنفس و الگوی تنفس نوزاد را در عرض ۲۴ ساعت پس از زایمان کنترل می کنند. این معاینه ممکن است در بخش مراقبت های ویژه نوزادان (NICU)، شیرخوارگاه یا اتاق بیمارستان والدین انجام شود. هر گونه نگرانی مربوط به تنفس در این مدت و همچنین علائم ناهنجاری های مادرزادی که ممکن است خطر مشکلات تنفسی را افزایش دهد، یادداشت می شود.
هنگامی که نوزاد از بیمارستان مرخص شد، مراقبان می توانند در مورد نگرانی های مربوط به تنفس و آپنه خواب با پزشک متخصص اطفال نوزاد صحبت کنند. پزشکان ممکن است در مورد علائم نوزاد، از جمله نگرانی های تنفسی، و همچنین سابقه خانوادگی و قرار گرفتن در معرض سموم در خانه بپرسند. در بسیاری از موارد، نوزادان و شیرخواران برای تشخیص و تعیین علت اصلی آپنه خواب به متخصصان ارجاع داده می شوند.
تشخیص آپنه خواب در نوزادان
بسته به علائم نوزاد، طیف وسیعی از آزمایشات ممکن است در نظر گرفته شود. این آزمایشات ممکن است برای تشخیص یا رد آپنه خواب انجام شوند.
- معاینه فیزیکی: پزشکان معاینه فیزیکی انجام می دهند، اگرچه علائم ممکن است همیشه در زمان معاینه وجود نداشته باشند یا ممکن است در شرایط خاص بدتر شوند.
- پلی سومنوگرافی: تست خواب استاندارد طلایی برای تایید تشخیص آپنه خواب در نوزادان و شیرخواران است. پلی سومنوگرافی می تواند انواع مختلف آپنه خواب و همچنین شدت آن را شرح دهد. همچنین می تواند به پزشکان در برنامه ریزی درمان و نظارت بر پاسخ نوزاد به درمان آپنه خواب کمک کند حتما تست خواب کودکان را انجام دهید.
- آندوسکوپی راه هوایی: پزشکان ممکن است از یک لوله انعطاف پذیر با دوربین متصل برای دیدن راه هوایی نوزاد استفاده کنند. این آزمایش اغلب برای تعیین علت آپنه خواب برای ارزیابی محل و شدت بیماری استفاده می شود.
- تست های تصویربرداری: اشعه ایکس گردن و سی تی اسکن را می توان همراه با سایر آزمایشات برای کمک به پزشکان در تجسم آناتومی راه هوایی فوقانی استفاده کرد.
درمان آپنه خواب در نوزادان
درمان آپنه خواب در نوزادان و شیرخواران به عوامل مختلفی از جمله شدت علائم و وجود سایر شرایط پزشکی بستگی دارد. اکثر نوزادان نارس تا زمانی که به ۴۴ هفت
هفته پس از لقاح می رسند، از علائم آپنه مرکزی رشد می کنند.
اگر علائم برطرف نشد، یا اگر دوره ها مکرر هستند یا نیاز به مراقبت بیشتری دارند، درمان آپنه خواب برای کاهش خطر عوارضی مانند عدم رشد، مشکلات شناختی و بیماری های قلبی عروقی مهم است. به طور معمول، درمان آپنه خواب نوزاد و نوزاد شامل یک تیم از متخصصان پزشکی بسته به نیاز نوزاد است.
یک بیماری زمینه ای پزشکی معمولاً علت آپنه مرکزی خواب است که در دوران نوزادی برطرف نمی شود. در این موارد، درمان بیماری پزشکی شناسایی شده ممکن است به رفع آپنه مرکزی خواب و علائم آن کمک کند.
درمان آپنه انسدادی خواب در نوزادانی که فقط علائم خفیفی دارند ممکن است حمایتی باشد تا زمانی که علائم خود به خود برطرف شوند. در نوزادانی که نیاز به حمایت بیشتری دارند، تیمی از متخصصان سلامت با دقت خطرات و مزایای گزینه های مختلف درمانی، از جمله اکسیژن مکمل، درمان با فشار مثبت راه هوایی (PAP) و جراحی برای برداشتن هر چیزی که راه هوایی نوزاد را مسدود می کند، می سنجند.
سوالات متداول
آپنه خواب یک اختلال خواب است که در آن تنفس نوزاد در طول خواب برای مدت کوتاهی متوقف می شود. این وقفه های تنفسی می تواند به دلیل انسداد راه هوایی (آپنه انسدادی خواب) یا مشکلات سیگنال های مغزی (آپنه مرکزی خواب) باشد.
عوامل مختلفی می توانند باعث آپنه خواب در نوزادان شوند. برخی از علل شایع عبارتند از:
- زایمان زودرس
برخی از علائم آپنه خواب در نوزادان عبارتند از:
- وقفه در تنفس در طول خواب
پزشک با بررسی سابقه پزشکی نوزاد، معاینه فیزیکی و انجام آزمایشاتی مانند پلی سومنوگرافی (مطالعه خواب) و آندوسکوپی راه هوایی، آپنه خواب را تشخیص می دهد.
درمان آپنه خواب در نوزادان به علت و شدت آن بستگی دارد. برخی از گزینه های درمانی عبارتند از:
- درمان بیماری زمینه ای
آپنه خواب درمان نشده می تواند عوارض جدی مانند مشکلات رشد، مشکلات شناختی و بیماری های قلبی عروقی ایجاد کند. بنابراین تشخیص و درمان به موقع آپنه خواب بسیار مهم است.
اگر نگران الگوی خواب یا تنفس نوزاد خود هستید، فوراً با پزشک خود مشورت کنید. علائمی مانند وقفه در تنفس در طول خواب، خروپف شدید، تنفس سخت یا کبودی پوست نیاز به توجه فوری پزشکی دارند.