کابوس‌های ترسناک و ناراحت‌کننده گاهی اتفاق می‌افتند. وقتی این کابوس‌ها به طور منظم رخ می‌دهند و توانایی خوابیدن یا عملکرد روزانه شما را تحت تاثیر قرار می‌دهند، ممکن است دچار اختلال کابوس باشید. درمان‌های خواب، داروها و روش‌های حساسیت‌زدایی همگی می‌توانند به درمان این بیماری نادر خواب کمک کنند.
کابوس‌ها ناراحت‌کننده‌ترین نوع رویاها هستند. آنها می‌توانند تقریباً هر چیزی باشند واقعی یا خیالی و اغلب احساسات شدیدی مانند ترس، ناامیدی یا یأس را برمی‌انگیزند.
تقریباً همه افراد در مقطعی از زندگی کابوس را تجربه می‌کنند. در واقع، ممکن است خواب‌های بد شایع‌تر از خواب‌های خوب باشند.
اما زمانی که کابوس‌ها در زندگی شما برجسته می‌شوند و بر کیفیت خواب یا عملکرد روزانه شما تأثیر می‌گذارند، ممکن است دچار یک اختلال خواب به نام اختلال کابوس باشید.
تشخیص اختلال کابوس
اختلال کابوس که همچنین به عنوان اختلال اضطراب رویایی شناخته می‌شود، نوعی اختلال خواب بیداری به نام پاراسومنیا است.
پاراسومنیاها شامل الگوهایی از اختلالات خواب هستند که با رفتارها، احساسات یا ادراکات غیرمعمول مشخص می‌شوند. آنها بر نحوه به خواب رفتن، خواب ماندن یا بیدار شدن از خواب شما تأثیر می‌گذارند.
تخمین زده می‌شود که 4٪ از بزرگسالان با اختلال کابوس زندگی می‌کنند.
بر اساس DSM-5-TR، تشخیص اختلال کابوس زمانی داده می‌شود که معیارهای زیر رعایت شوند:
- کابوس‌های مکرر، طولانی و بسیار ناراحت‌کننده که معمولاً شامل تهدیدی برای بقای شما، امنیت یا خود فیزیکی شما هستند. کابوس‌ها تمایل دارند در طول مرحله حرکت سریع چشم (REM) خواب رخ دهند و هنگام بیدار شدن به وضوح به یاد می‌آیند.
- پس از بیدار شدن از کابوس، به سرعت هوشیار و نسبت به محیط اطراف خود آگاه می‌شوید.
- اختلالات خواب باعث اختلال عملکردی یا پریشانی قابل توجه بالینی می‌شوند.
- کابوس‌ها و علائم مرتبط ناشی از مصرف هیچ ماده یا دارویی نیستند.
- شرایط همزمان سلامت روان و جسمی نمی‌تواند به طور کامل تجربه کابوس را توضیح دهد.
یک متخصص خواب اختلال را بر اساس فراوانی و شدت علائم شما طبقه‌بندی می‌کند. مشخص‌کننده‌ها برچسب‌های تشخیصی هستند که بینشی در مورد تجربه فردی شما ارائه می‌دهند.
مشخص‌کننده‌های مربوط به فراوانی برای اختلال کابوس در DSM-5-TR عبارتند از:
- حاد: کابوس‌ها به مدت 1 ماه یا کمتر رخ داده‌اند.
- نیمه‌حاد: کابوس‌ها بیش از 1 ماه اما کمتر از 6 ماه رخ داده‌اند.
- مداوم: کابوس‌ها به مدت 6 ماه یا بیشتر وجود داشته‌اند.
مشخص‌کننده‌های شدت در DSM-5-TR عبارتند از:
- خفیف: به طور متوسط کمتر از یک کابوس در هفته.
- متوسط: یک یا چند کابوس در هفته اما کمتر از یک بار در شب.
- شدید: کابوس هر شب.
برای برخی افراد، کابوس‌ها در نیمه اول چرخه خواب، که به عنوان فاز NREM شناخته می‌شود، رخ می‌دهند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، به اختلال کابوس مشخص‌کننده DSM-5-TR “در طول شروع خواب” داده می‌شود. برای انجام تست خواب کلیک کنید.
علائم اختلال کابوس
کابوس‌های مکرر و ناراحت‌کننده علامت اصلی اختلال کابوس هستند، اما سایر تجربیات اغلب این رویاها را همراهی می‌کنند. طبق DSM-5-TR، سایر علائم مرتبط با کابوس عبارتند از:
- تعریق
- ضربان قلب سریع
- تنفس سریع
- فلج خواب
- ترس از خوابیدن مجدد
- پریشانی عاطفی طولانی مدت در طول روز
علل اختلال کابوس
علل دقیق اختلال کابوس به طور کامل درک نشده است. کارشناسان نظریه می‌دهند که عوامل مختلفی ممکن است در این امر دخیل باشند، از جمله:
- برانگیختگی بیش از حد: سطوح بالای استرس، تنش و اضطراب در طول روز ممکن است به چالش‌های خواب و شدت کابوس‌ها کمک کند.
- اختلال در خاموشی ترس: ترس شدید که به طور طبیعی با گذشت زمان حل نمی‌شود، مانند ترس ناشی از تروما، می‌تواند مغز را در حالت حافظه برانگیخته نگه دارد که در آن تجربیات ترسناک را در سناریوهای رویایی ترکیب می‌کند.
- حساسیت ویژگی: برخی از عوامل شخصیتی، مانند جستجوی جدید و استعدادهای ژنتیکی، ممکن است احتمال داشتن کابوس‌های مداوم را افزایش دهند.
- مقابله نادرست (سرکوب فکر): عادات درونی برای مقابله با استرس که شامل سرکوب افکار و احساسات منفی می‌شود، ممکن است باعث بروز آنها در کابوس‌ها شود.
- اختلالات تنفسی خواب: اختلالات تنفسی که بر خواب تأثیر می‌گذارند می‌توانند به پریشانی روانی کمک کنند، کابوس‌ها را تحریک کنند و ممکن است باعث کاهش مراحل خواب ترمیمی شوند که در آن احتمال به یاد آوردن کابوس‌ها بیشتر است.
کارشناسان معتقدند که این عوامل به روش‌های مختلفی با هم ترکیب می‌شوند تا آنچه را که به عنوان “مدل شناختی رویاهای مکرر” شناخته می‌شود، ایجاد کنند. تحت این چارچوب نظری، کابوس‌ها نوعی رفتار آموخته‌شده هستند، که در آن ناخودآگاه شما به هر عنصری در رویا که شبیه یک عامل استرس‌زای اولیه باشد، واکنش منفی نشان می‌دهد. برای بهترین قرص خواب آور بدون عوارض کلیک کنید.
به عنوان مثال، اگر تجربه آسیب‌زایی مربوط به آب داشته‌اید، کابوس‌ها ممکن است توسط عناصر رویایی به ظاهر دور مانند رنگ آبی، ظروف مایع، کلمات مربوط به آب و هوا و غیره ایجاد شوند.
درمان کابوس شبانه
اختلال کابوس می‌تواند با موفقیت با استفاده از داروها، اصلاح رفتار و روان‌درمانی مدیریت شود.
درمان تمرین تصویرسازی (IRT)
طبق توصیه آکادمی پزشکی خواب آمریکا (AASM)، درمان تمرین تصویرسازی (IRT) درمان پیشنهادی برای اختلال کابوس است.
IRT نوعی درمان شناختی رفتاری (CBT) است که شامل بحث در مورد کابوس‌های شما با یک متخصص سلامت روان است. هدف این است که پایان کابوس خود را به یک نتیجه مثبت تغییر دهید. با راهنمایی درمانگر خود، پایان‌های جایگزین و مثبت رویا را تمرین خواهید کرد. در عرض چند هفته از جلسات با تمرین منظم در خانه، کابوس‌های شما می‌توانند کمتر ناراحت‌کننده شوند.
سایر تکنیک‌های درمانی
IRT تنها یکی از گزینه‌های درمانی موجود برای اختلال کابوس است. سایر تکنیک‌های پیشنهادی توسط AASM عبارتند از:
- درمان شناختی رفتاری (CBT): به افراد کمک می‌کند تا افکار و باورهای منفی مرتبط با کابوس‌ها را شناسایی و تغییر دهند.
- درمان مواجهه، آرامش و بازنویسی (ERRT): شامل مواجهه تدریجی با محتوای کابوس در یک محیط امن، همراه با تکنیک‌های آرامش‌بخشی و بازنویسی داستان کابوس با یک پایان مثبت است.
- هیپنوتیزم: می‌تواند به افراد کمک کند تا کنترل بیشتری بر رویاهای خود داشته باشند و کابوس‌ها را کاهش دهند.
- درمان رویای شفاف: به افراد آموزش می‌دهد که در طول رویا آگاه شوند و بتوانند محتوای رویا را کنترل کنند.
- آرامش عضلانی عمیق پیشرونده: شامل تنش و رهاسازی تدریجی گروه‌های مختلف عضلانی برای کاهش تنش و اضطراب است.
- درمان پویای خواب: بر شناسایی و تغییر الگوهای فکری و رفتاری که به کابوس‌ها کمک می‌کنند، تمرکز دارد.
- خودافشایی: شامل نوشتن یا صحبت کردن در مورد کابوس‌ها برای پردازش احساسات و کاهش اضطراب مرتبط با آنها است.
- حساسیت‌زدایی سیستماتیک: شامل مواجهه تدریجی با محرک‌های ترسناک در یک محیط کنترل‌شده برای کاهش ترس و اضطراب است.
داروی ضد کابوس شبانه
در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای ضد اضطراب یا سایر داروها را برای کاهش کابوس‌ها تجویز کند، از جمله:
- نیترازپام
- پرازوسین
- تریازولام
درمان اختلال کابوس می‌تواند بسته به تجربیات شما و هر گونه شرایط همزمان متفاوت باشد. اگر شما همچنین با اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) زندگی می‌کنید، برنامه مدیریت شما ممکن است شامل درمان‌ها و داروهای اضافی باشد.
قبل از شروع هرگونه درمان، حتماً با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین گزینه درمانی برای شما تعیین شود. برای تاثیر ورزش بر کیفیت خواب کلیک کنید.
روش‌های درمان اختلال کابوس
اختلال کابوس می‌تواند با استفاده از داروها، اصلاح رفتار و روان‌درمانی با موفقیت مدیریت شود.
بر اساس بیانیه موضع آکادمی پزشکی خواب آمریکا (AASM) در سال 2018، درمان تمرین تصویرسازی (IRT) درمان توصیه شده برای اختلال کابوس است.
IRT نوعی درمان شناختی رفتاری (CBT) است که شامل بحث در مورد کابوس‌های شما با یک متخصص سلامت روان است.
هدف این است که پایان کابوس خود را به یک نتیجه مثبت تغییر دهید. با راهنمایی درمانگر خود، پایان‌های جایگزین و مثبت رویا را تمرین خواهید کرد. در عرض چند هفته از جلسات با تمرین منظم در خانه، کابوس‌های شما می‌توانند کمتر ناراحت‌کننده شوند.برای علت دندان قروچه در خواب کلیک کنید.
فواید کابوس دیدن
اگرچه کابوس‌ها تجربه‌ای ناخوشایند هستند، اما تحقیقات نشان می‌دهد که ممکن است فوایدی هم داشته باشند:
- آمادگی برای تهدیدات واقعی: کابوس‌ها ممکن است به عنوان یک مکانیسم دفاعی باستانی عمل کنند و با شبیه‌سازی تهدیدها در ذهن، ما را برای رویارویی با موقعیت‌های ترسناک در زندگی واقعی آماده کنند.
- پردازش احساسات شدید: کابوس‌ها می‌توانند به مغز در پردازش احساسات شدید یا رویدادهای چالش‌برانگیز کمک کنند و به ما اجازه دهند تا با این احساسات در یک محیط امن روبرو شویم.
- کاهش استرس: برخی مطالعات نشان می‌دهند که داشتن یک کابوس بد ممکن است به معنای داشتن یک روز از نظر احساسی آسان‌تر در پیش رو باشد، زیرا کابوس‌ها می‌توانند به پردازش و یکپارچه‌سازی خاطرات ناراحت‌کننده کمک کنند.
- تقویت حافظه: کابوس‌ها، مانند رویاها، ممکن است نقش مهمی در تثبیت و ذخیره خاطرات داشته باشند.
- بینش در مورد احساسات سرکوب‌شده: کابوس‌ها می‌توانند بینشی در مورد احساسات و افکاری که ممکن است به‌طور ناخودآگاه سرکوب کرده باشیم، ارائه دهند.
عوارض کابوس دیدن
عوارض کابوس دیدن می‌تواند فراتر از یک خواب بد شبانه باشد و بر سلامت جسمی و روانی فرد تأثیر بگذارد. در زیر به برخی از عوارض احتمالی کابوس دیدن اشاره می‌کنیم:
- اضطراب و ترس: کابوس‌ها می‌توانند باعث ایجاد یا تشدید اضطراب و ترس شوند، به خصوص اگر به طور مکرر رخ دهند. فرد ممکن است از خوابیدن بترسد و در طول روز نیز احساس نگرانی و ناامنی کند.
- افسردگی: کابوس‌های مکرر و شدید می‌توانند منجر به افسردگی شوند یا علائم آن را تشدید کنند. احساس غم، ناامیدی و از دست دادن علاقه به فعالیت‌های لذت‌بخش از جمله علائم افسردگی هستند.
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD): کابوس‌ها یکی از علائم شایع PTSD هستند و می‌توانند باعث یادآوری مجدد رویدادهای آسیب‌زا شوند و احساس ترس و وحشت را در فرد ایجاد کنند.
- مشکلات تمرکز و حافظه: کابوس‌ها می‌توانند باعث اختلال در تمرکز و حافظه شوند، زیرا فرد ممکن است در طول روز به کابوس‌های خود فکر کند و نتواند بر کارهای خود تمرکز کند.
آیا اختلال کابوس یک بیماری روانی است؟
اختلال کابوس یک اختلال خواب-بیداری است، اما به دلیل اینکه می‌تواند باعث پریشانی و اختلال روانی قابل توجهی شود، به عنوان یک بیماری روانی نیز در نظر گرفته می‌شود.
چگونه می‌توانم کابوس‌های هر شب را متوقف کنم؟
صحبت با پزشک یا متخصص خواب می‌تواند به شما در کشف استراتژی‌های مدیریتی که فراوانی و شدت کابوس‌ها را کاهش می‌دهند، کمک کند. این موارد ممکن است شامل درمان تمرین تصویرسازی، درمان رویای شفاف و دارو باشد.
آیا کابوس‌ها می‌توانند باعث تروما شوند؟
کابوس‌ها به تنهایی معمولاً باعث تروما نمی‌شوند. آنها می‌توانند پس از تروما رخ دهند، و برخی تحقیقات نشان می‌دهند که ممکن است باعث تسریع پیشرفت PTSD شوند.
معنی کابوس و خواب وحشتناک
کابوس و خواب وحشتناک هر دو به رویاهایی اشاره دارند که باعث ایجاد احساسات منفی قوی مانند ترس، وحشت، اضطراب یا ناراحتی می‌شوند. با این حال، تفاوت‌های ظریفی بین این دو وجود دارد:
- کابوس (Nightmare): کابوسی یک رویای ناخوشایند و ترسناک است که معمولاً در طول مرحله REM خواب رخ می‌دهد، زمانی که رویاها واضح‌تر و به یاد ماندنی‌تر هستند. فرد معمولاً از کابوس بیدار می‌شود و می‌تواند جزئیات رویا را به یاد آورد. کابوس‌ها می‌توانند ناشی از استرس، اضطراب، تروما یا سایر عوامل باشند.
- خواب وحشتناک (Night Terror): خواب وحشتناک یک اختلال خواب است که با ترس و وحشت شدید در طول خواب همراه است. این اتفاق معمولاً در مراحل اولیه خواب، به ویژه در خواب عمیق غیر REM رخ می‌دهد. فرد ممکن است جیغ بزند، بنشیند، یا در رختخواب خود حرکت کند، اما معمولاً بیدار نمی‌شود و صبح روز بعد چیزی از این تجربه به یاد نمی‌آورد. خواب‌های وحشتناک بیشتر در کودکان شایع هستند، اما می‌توانند در بزرگسالان نیز رخ دهند.
در کل، کابوس‌ها بیشتر بر محتوای رویا و احساسات مرتبط با آن تمرکز دارند، در حالی که خواب‌های وحشتناک بیشتر با ترس و وحشت شدید و رفتارهای فیزیکی همراه هستند.
تفاوت کابوس و خواب
کابوس و خواب وحشتناک هر دو تجربیات ناخوشایند در طول خواب هستند، اما تفاوت‌های کلیدی بین آنها وجود دارد:
کابوس (Nightmare):
- زمان وقوع: در طول مرحله REM خواب رخ می‌دهد، زمانی که رویاها واضح و به یاد ماندنی هستند.
- هوشیاری: فرد معمولاً از کابوس بیدار می‌شود و می‌تواند جزئیات رویا را به یاد آورد.
- علائم فیزیکی: علائم فیزیکی کمی وجود دارد یا اصلاً وجود ندارد.
- احساسات: ترس، اضطراب، ناراحتی یا سایر احساسات منفی قوی را برمی‌انگیزد.
- علل: اغلب با استرس، اضطراب، تروما یا سایر عوامل روانی مرتبط است.
خواب وحشتناک (Night Terror):
- زمان وقوع: در طول مراحل اولیه خواب، به ویژه در خواب عمیق غیر REM رخ می‌دهد.
- هوشیاری: فرد معمولاً بیدار نمی‌شود و صبح روز بعد چیزی از این تجربه به یاد نمی‌آورد.
- علائم فیزیکی: با ترس و وحشت شدید، جیغ زدن، نشستن، حرکت در رختخواب یا حتی راه رفتن در خواب همراه است.
- احساسات: احساس ترس و وحشت شدید را برمی‌انگیزد، اما معمولاً بدون محتوای رویایی خاص.
- علل: اغلب با خستگی، کمبود خواب، استرس یا عوامل ژنتیکی مرتبط است.
آیا اختلال کابوس همان وحشت شبانه است؟
خیر. اختلال کابوس و وحشت شبانه یکسان نیستند.
وحشت شبانه دوره‌های کوتاه مدت تحریک و ترس شدید است که در طول خواب NREM رخ می‌دهد. برخلاف کابوس‌ها در اختلال کابوس، وحشت شبانه کوتاه مدت است و مانند رویاها قابل یادآوری نیست. برای درمان حمله خواب کلیک کنید.
علت دیدن کابوس و خواب های بد پشت سر هم نی نی سایت
در نی‌نی سایت، مادران و کاربران تجربیات و نظرات خود را در مورد دلایل کابوس‌های مکرر در کودکان و بزرگسالان به اشتراک می‌گذارند. برخی از دلایل شایع مطرح شده در این سایت عبارتند از:
کودکان:
- ترس و اضطراب: ترس از تاریکی، جدایی از والدین، شروع مدرسه، یا رویدادهای استرس‌زای دیگر می‌تواند باعث کابوس در کودکان شود.
- تجربیات روزانه: دیدن فیلم‌ها یا شنیدن داستان‌های ترسناک، بازی‌های ویدئویی خشونت‌آمیز یا حتی بحث‌های خانوادگی می‌تواند در خواب کودک تأثیر بگذارد و باعث کابوس شود.
- تغییرات در روال زندگی: تغییراتی مانند نقل مکان به خانه جدید، شروع مهدکودک یا مدرسه، یا تولد یک خواهر یا برادر جدید می‌تواند باعث ایجاد استرس و اضطراب در کودک شود و کابوس‌ها را تحریک کند.
- مشکلات جسمی: گاهی اوقات، مشکلات جسمی مانند تب، درد، یا مشکلات گوارشی می‌تواند باعث بی‌قراری در خواب و کابوس شود.
بزرگسالان:
- استرس و اضطراب: استرس‌های روزمره، مشکلات کاری، مشکلات مالی، یا نگرانی‌های مربوط به سلامتی می‌توانند باعث کابوس در بزرگسالان شوند.
- تروما و تجربیات تلخ: تجربیات آسیب‌زای گذشته، مانند تصادفات، سوءاستفاده یا از دست دادن عزیزان، می‌تواند باعث کابوس‌های مکرر شود.
- مصرف برخی داروها و مواد: برخی داروها، مانند داروهای ضد افسردگی و برخی داروهای فشار خون، و همچنین مصرف الکل و مواد مخدر می‌توانند باعث کابوس شوند.
- اختلالات خواب: برخی اختلالات خواب، مانند آپنه خواب یا سندرم پای بی‌قرار، می‌توانند باعث کابوس شوند.
- بیماری‌های روانی: اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) می‌توانند با کابوس‌های مکرر همراه باشند.
علاوه بر این موارد، برخی از کاربران نی‌نی سایت به موارد زیر به‌عنوان دلایل احتمالی کابوس اشاره کرده‌اند:
- خوردن غذای سنگین قبل از خواب
- خوابیدن در وضعیت نامناسب
- کمبود خواب
- تغییرات هورمونی
نتیجه‌گیری
اختلال کابوس نوعی پاراسومنیا است، یک اختلال خواب-بیداری که با رفتارها یا ادراکات غیرعادی همراه است که خواب را مختل می‌کنند. کابوس‌های شدید، طولانی و واضح که باعث ناراحتی یا اختلال عمده می‌شوند، ویژگی‌های برجسته این بیماری هستند. برای درمان تنگی نفس در خواب کلیک کنید.
اگرچه متخصصان در مورد علل زمینه‌ای اختلال کابوس واضح نیستند، اما مداخلات رفتاری، روان‌درمانی و داروها می‌توانند به شما در مدیریت موفقیت‌آمیز علائم کمک کنند.