کمبود خواب
کمبود خواب وضعیتی است که در آن فرد به اندازه کافی نمیخوابد تا احساس هوشیاری و سرحالی داشته باشد. این کمبود میتواند حاد (کوتاهمدت) یا مزمن (طولانیمدت) باشد و بر سلامت جسمی، روانی و عملکرد کلی فرد تأثیر منفی بگذارد.
برای تست خواب، درمان خروپف، درمان پر خوابی، درمان بی خوابی، اجاره و خرید دستگاه cpap و درمان انواع اختلالات خواب توسط بهترین پزشکان فلوشیپ خواب در تهران با شماره 09124961646 تماس بگیرید.
حدود ۲۰ درصد از بزرگسالان ایالات متحده کمتر از پنج ساعت در شب میخوابند، اگرچه متخصصان توصیه میکنند که بزرگسالان حداقل هفت ساعت در شب بخوابند. در درازمدت، این کمبود خواب میتواند عواقب سنگینی داشته باشد، از جمله افزایش خطر تصادفات رانندگی، خطای محل کار، مشکلات قلبی، کاهش عملکرد سیستم ایمنی، چاقی، کاهش کیفیت زندگی و مرگ زودرس.
ما علائم کمبود خواب، روند تشخیص و نکاتی برای درمان و پیشگیری از این مشکل را بررسی میکنیم.
کمبود خواب چیست؟
متخصصان اصطلاح محرومیت از خواب را برای گذراندن یک شب کامل بدون خواب یا خواب بسیار کم برای یک یا دو شب در نظر میگیرند. آنچه مردم اغلب در مکالمات غیررسمی به عنوان محرومیت از خواب از آن یاد میکنند، توسط متخصصان “نارسایی خواب” نامیده میشود. هنگامی که فردی دچار نارسایی خواب میشود، یا برای مدت کوتاهتری از آنچه بدنشان برای سالم ماندن نیاز دارد، میخوابد یا به دلیل اختلالات خواب، خواب با کیفیت پایینی دارد.
گاهی اوقات افراد نارسایی خواب و بیخوابی را با هم اشتباه میگیرند، زیرا هر دو شامل خوابیدن کمتر از مقدار توصیه شده است. با این حال، این دو وضعیت متفاوت هستند. در نارسایی خواب، فرد از نظر جسمی قادر به خواب کافی است، اما برنامه او اجازه نمیدهد یا به دلایلی دیگر فرصت آن را ندارد. در بیخوابی، فرد فرصت کافی برای خوابیدن دارد، اما برای به خواب رفتن، ماندن در خواب یا هر دو مشکل دارد.
انواع کمبود خواب
کمبود خواب حاد:
به کمبود خواب در کوتاهمدت (چند روز یا چند هفته) گفته میشود. این نوع کمبود خواب معمولاً به دلیل عواملی مانند استرس، کمبود خواب و بیماری، تغییر برنامه خواب، یا کار در شیفت شب ایجاد میشود.
کمبود خواب مزمن:
به کمبود خواب طولانیمدت (ماهها یا سالها) گفته میشود. این نوع کمبود خواب میتواند به دلیل مشکلات خواب مداوم، سبک زندگی نامناسب، یا بیماریهای زمینهای ایجاد شود.
کمبود خواب جزئی:
زمانی رخ میدهد که فرد به طور مداوم کمتر از نیاز خود میخوابد، اما نه به طور کامل محروم از خواب.
کمبود خواب کامل:
زمانی رخ میدهد که فرد برای یک یا چند شب اصلاً نمیخوابد.
آیا خواب شما مشکل دارد؟
مشکل در خوابیدن معمولاً نشان دهنده مشکلات عمیقتر خواب است. به سه سوال پاسخ دهید تا بفهمید که آیا باید نگران باشید یا خیر.
- آیا بلند خروپف میکنید؟
- آیا در طول روز خسته هستید؟
- آیا با تنگی نفس در خواب بیدار میشوید؟
علائم کمبود خواب
محرومیت از خواب و نارسایی خواب اغلب علائم زیادی ایجاد میکنند، از جمله:
- کاهش هوشیاری و کندی زمان واکنش
- مشکل در تمرکز
- کاهش توانایی شناختی و اختلال در استدلال منطقی
- تغییرات خلق و خو، از جمله تحریکپذیری
- اضطراب
- افسردگی
- کاهش میل جنسی
- قضاوت ضعیف
- دورههای کوتاه خواب در طول روز، به نام چرتهای کوتاه
- چرتهای ناخواسته
- کاهش کیفیت زندگی
- کاهش فعالیت اجتماعی به دلیل خستگی
هنگامی که فردی به دلیل نخوابیدن برای مدت طولانی، محرومیت از خواب یا نارسایی خواب را تجربه میکند، ممکن است متوجه شود که در روزهای تعطیل از کار یا روزهایی بدون برنامههای اجتماعی، بیشتر میخوابد. اگر فردی خیلی بیشتر از حد معمول در آخر هفتهها یا تعطیلات میخوابد، این میتواند نشانهای باشد که در شبهای معمولی به اندازه کافی نمیخوابد.
چگونه کمبود خواب اتفاق میافتد
محرومیت از خواب و نارسایی خواب میتواند از عوامل زیادی ناشی شود. گاهی اوقات آنها نتیجه عادات بد پیرامون خواب هستند. به عنوان مثال، یک برنامه خواب ناپایدار، چرتهای طولانی در طول روز، استفاده از دستگاههای دیجیتال قبل از خواب و یک محیط خواب پر سر و صدا یا روشن میتواند در توانایی فرد برای خواب کافی اختلال ایجاد کند.
اگر فردی محرومیت از خواب یا نارسایی خواب را در نتیجه زمان بسیار کمی که صرف خوابیدن میکند، تجربه کند، ممکن است ناشی از برنامه کاری یا تعهدات اجتماعی او باشد. گاهی اوقات موادی که فرد مصرف میکند، مانند کافئین، الکل و نیکوتین، منجر به خواب کمتر میشود. بیماریهای مختلف، از جمله اختلالات خواب و داروهای تجویزی نیز میتوانند باعث کمبود خواب فرد شوند.
اثرات کمبود خواب
محرومیت از خواب و نارسایی آن میتواند عوارض منفی زیادی داشته باشد، به ویژه اگر به مرور زمان ادامه یابد.
- اختلال ذهنی: فردی که به اندازه کافی نمیخوابد، کمتر هوشیار میشود و برای تمرکز حواس خود تلاش میکند. زمانهای واکنش کندتر میشود، استدلال منطقی بدتر میشود و توانایی انجام کارهایی مانند خواندن جملات پیچیده و انجام ریاضیات ساده بدتر میشود. این تغییرات حتی پس از یک شب خواب کوتاه رخ میدهد.
- تغییرات خلق و خو: هنگام کمبود خواب، فرد بیشتر احتمال دارد که علائم اضطراب و افسردگی را تجربه کند. ممکن است احساس کنند که در خلق و خوی بدی هستند، علاقه کمتری به رابطه جنسی دارند و برای قضاوت خوب تلاش میکنند.
- چرتهای کوتاه و خستگی: هنگامی که فردی دچار محرومیت از خواب است یا در طول روز بسیار خسته است، ممکن است چرتهای کوتاه را تجربه کند. چرت کوتاه شامل به خواب رفتن بدون برنامهریزی برای مدت کوتاه، مانند فقط چند ثانیه است. چرتهای کوتاه میتواند بسیار خطرناک باشد اگر در زمانی که فرد رانندگی میکند رخ دهد.
- تصادفات رانندگی و اشتباهات کاری: به دلیل اختلال ذهنی و چرتهای کوتاه ناشی از محرومیت از خواب، افرادی که کمبود خواب دارند، با خطر بیشتری از تصادفات رانندگی و اشتباهات در محل کار مواجه هستند.
- مشکلات سلامتی: نخوابیدن کافی یا کیفیت خواب خوب میتواند منجر به بسیاری از مشکلات سلامتی، از جمله مشکلات قلبی شود. نارسایی خواب نیز ممکن است باعث التهاب شود و توانایی سیستم ایمنی را برای مبارزه با عفونتها کاهش دهد. خواب کوتاه نیز با چاقی، متابولیسم کندتر و مرگ به هر دلیلی مرتبط است. برای آگهی بیشتر از علت بیخوابی کلیک کنید.
آیا میتوان از کمبود خواب مرد؟
در حالی که غیرمعمول است که افراد مستقیماً از کمبود خواب بمیرند، محرومیت مزمن از خواب میتواند به طیف وسیعی از مشکلات سلامتی کمک کند که ممکن است تهدید کننده زندگی شوند. محرومیت از خواب همچنین به دلیل اختلالات شناختی مرتبط، خطر تصادفات جدی رانندگی، سقوط و حوادث محل کار را افزایش میدهد.
چگونه کمبود خواب تشخیص داده میشود؟
پزشکان سندرم خواب ناکافی، که شامل محرومیت از خواب است، را زمانی تشخیص میدهند که فرد شش معیار را داشته باشد.
- در طول روز به خواب میرود
- کمتر از مقدار توصیه شده برای گروه سنی خود میخوابد
- حداقل به مدت سه ماه، بیشتر شبها کمتر از مقدار توصیه شده میخوابد
- به دلیل زنگ هشدار یا شخص دیگری از خواب بیدار میشود، در حالی که میتوانست به خوابیدن ادامه دهد
- علائم زمانی برطرف میشوند که بتوانند بیشتر بخوابند
- علائم ناشی از اختلال خواب، مشکل سلامتی یا مصرف یا ترک دارو نیستند
پزشک معمولاً بررسی اینکه آیا فردی دچار محرومیت از خواب یا نارسایی خواب است را با پرسش در مورد سابقه خود شروع میکند. سؤالات ممکن است در مورد الگوهای خواب و بیداری، برنامههای کاری، کیفیت خواب، عادات چرت زدن در طول روز و خستگی یا کسالت باشد. آنها همچنین ممکن است از فرد بخواهند که یک دفترچه خواب نگه دارد، که گزارشی از الگوهای خواب روزانه است. هنگامی که نگه داشتن دفترچه خواب دشوار است یا پاسخ نمیدهد، میتوان از یک اکتیگرافی نیز استفاده کرد. اکتی گرافی یک وسیله شبیه ساعت است که با ثبت حرکت، بینشهایی در مورد خواب ارائه میدهد.
پزشک همچنین ممکن است در مورد سایر علائم سؤال کند تا اختلالات خواب و سایر بیماریها را رد کند. اگر اختلال دیگری مشکوک باشد، آزمایشهای بیشتر، از جمله تست خواب، ممکن است توصیه شود.
درمان و پیشگیری از کمبود خواب
بهترین راه برای درمان و پیشگیری از کمبود خواب، خواب کافی است. متخصصان توصیه میکنند که بزرگسالان حداقل هفت ساعت در شب بخوابند. مقدار ایدهآل خواب از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اگرچه برخی از افراد میتوانند تا نه ساعت یا حتی بیشتر به آن نیاز داشته باشند. در اینجا نکاتی برای خواب کافی وجود دارد:
- هر روز در ساعت مشخصی بخوابید و بیدار شوید
- هر شب در یکی دو ساعت قبل از خواب، یک برنامه آرامشبخش قبل از خواب را دنبال کنید
- از استفاده از دستگاههای دیجیتال قبل از خواب و در طول هر گونه بیداری شبانه خودداری کنید
- فقط چرتهای کوتاهتر از ۳۰ دقیقه در طول روز بزنید
- حداقل ۲۰ دقیقه در روز ورزش کنید
- اتاق خواب را تاریک، خنک و آرام نگه دارید
- تشک، ملحفه و بالشهایی را که راحت میدانید انتخاب کنید
- از مصرف کافئین، الکل و نیک
سوالات متداول
بیخوابی به مشکل در به خواب رفتن یا حفظ خواب گفته میشود که میتواند بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد.
علائمی مانند مشکل در به خواب رفتن، بیدار شدنهای مکرر در طول شب، بیدار شدن زودهنگام و احساس خستگی در طول روز از نشانههای بیخوابی هستند.
دلایلی مانند استرس، اضطراب، مشکلات پزشکی، مصرف کافئین زیاد و تغییرات محیطی میتوانند باعث بیخوابی شوند.
درمان بیخوابی شامل بهبود عادات خواب، مدیریت استرس، کاهش مصرف کافئین و در موارد شدیدتر استفاده از درمانهای دارویی یا رفتاری است.