حرکات دوره ای اندام ها در خواب (PLMS)
حرکات دوره ای اندام ها در خواب (PLMS): آیا تا به حال با پرش‌ها و حرکات ناگهانی پا یا دست در هنگام خواب از خواب بیدار شده‌اید؟ یا شاید همسرتان از لگد زدن‌های شما در خواب شکایت دارد؟ این حرکات غیرارادی که به آن «حرکات دوره‌ای اندام در خواب» یا PLMS گفته می‌شود، یک اختلال حرکتی است که می‌تواند کیفیت خواب شما را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. این وضعیت اغلب با سندروم پای بی قرار (RLS) همراه است و درمان‌های RLS ممکن است به کنترل آن کمک کند.
برای تست خواب، درمان خروپف، درمان پر خوابی، درمان بی خوابی، اجاره و خرید دستگاه cpap و درمان انواع اختلالات خواب توسط بهترین پزشکان فلوشیپ خواب در تهران با شماره 09124961646 تماس بگیرید.
حرکات دوره ای اندام ها در خواب چیست و چگونه با PLMD تفاوت دارد؟
PLMS (Periodic Limb Movements of Sleep) به حرکات مکرر و غیرارادی پاها یا دست‌ها در طول خواب اشاره دارد. این حرکات معمولاً هر ۲۰ تا ۴۰ ثانیه یک بار اتفاق می‌افتند و می‌توانند شامل خم شدن مچ پا، زانو و لگن یا کشیدگی انگشت شست پا باشند. اکثر افراد مبتلا به این وضعیت، از وقوع این حرکات بی‌خبرند، اما ممکن است همسرشان از لگد زدن‌های آن‌ها در خواب شکایت داشته باشد.
تفاوت بین PLMS و PLMD
اگرچه نام این دو وضعیت مشابه است، اما تفاوت کلیدی بین آن‌ها وجود دارد:
- PLMS: زمانی تشخیص داده می‌شود که حرکات دوره‌ای اندام در کنار یک بیماری زمینه‌ای دیگر مانند سندروم پای بی‌قرار، آپنه انسدادی خواب یا نارکولپسی رخ دهد.
- PLMD: زمانی تشخیص داده می‌شود که هیچ علت زمینه‌ای برای این حرکات پیدا نشود و این حرکات به تنهایی باعث اختلال در خواب شوند. این وضعیت نسبت به PLMS نادرتر است.
علائم و علل حرکات دوره ای اندام ها در خواب (PLMS)
افراد مبتلا به PLMS معمولاً به دلیل مشکلات مرتبط با خواب به پزشک مراجعه می‌کنند، از جمله:
- خستگی و خواب‌آلودگی در طول روز
- بی‌خوابی (مشکل در به خواب رفتن یا بیدار شدن‌های مکرر)
علت اصلی حرکات دوره ای اندام ها در خواب (PLMS)
علت دقیق PLMS هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما محققان معتقدند که این وضعیت ممکن است به دلیل نوعی اختلال در عملکرد نخاع باشد که باعث حرکات غیرارادی در خواب می‌شود. همچنین برخی داروها می‌توانند علائم PLMS را بدتر کنند، از جمله:
- برخی داروهای ضدافسردگی (مانند میرتازاپین و سرترالین)
- آنتی‌هیستامین‌ها
- داروهای ضدروان‌پریشی
اگر از این داروها استفاده می‌کنید و دچار PLMS هستید، با پزشک خود در مورد تغییر دارو صحبت کنید. هرگز مصرف داروهای تجویزشده را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید.
عوامل خطر حرکات دوره ای اندام ها در خواب (PLMS)
برخی شرایط و عوامل می‌توانند خطر ابتلا به PLMS را افزایش دهند، مانند:
- سن بالای ۶۵ سال
- کم‌خونی
- سابقه خانوادگی سندروم پای بی‌قرار یا PLMS
- بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، آپنه خواب و ADHD
تشخیص و درمان حرکات دوره ای اندام ها در خواب (PLMS)
تشخیص PLMS از طریق بررسی سابقه پزشکی بیمار و انجام یک تست خواب شبانه (پلی‌سومنوگرافی) انجام می‌شود. در این آزمایش، فعالیت قلب، مغز، سیستم تنفسی و حرکات اندام‌های شما در طول خواب ثبت می‌شود. برای تشخیص PLMS، پزشکان به وجود بیش از ۱۵ حرکت اندام در هر ساعت (در بزرگسالان) یا بیش از ۵ حرکت در ساعت (در کودکان) توجه می‌کنند.
درمان حرکات دوره ای اندام ها در خواب (PLMS)
هیچ درمان اختصاصی برای PLMS وجود ندارد، اما از آنجایی که این وضعیت اغلب با سندروم پای بی‌قرار مرتبط است، پزشکان معمولاً داروهایی را تجویز می‌کنند که برای درمان RLS مؤثر هستند. این داروها عبارتند از:
- پرامی‌پکسول
- روپینیرول
- گاباپنتین
- پره‌گابالین
علاوه بر این، برخی تحقیقات در حال بررسی تأثیر داروهایی مانند کلونازپام و ملاتونین برای درمان PLMS هستند.
پیشگیری و مدیریت حرکات دوره ای اندام ها در خواب (PLMS)
با توجه به اینکه علت دقیق PLMS هنوز ناشناخته است، هیچ راه قطعی برای پیشگیری از آن وجود ندارد. با این حال، مدیریت عوامل خطر می‌تواند به کاهش احتمال ابتلا به این وضعیت کمک کند. برای مثال، ترک سیگار، افزایش فعالیت بدنی و کنترل بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت می‌تواند مفید باشد.
مهم: در صورت مشاهده علائم جدید یا بدتر شدن آن‌ها، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. هرچند تحقیقات طولانی‌مدت در مورد PLMS کم است، اما برخی مطالعات نشان می‌دهند که افراد مبتلا به این اختلالات حرکتی، بیشتر مستعد ابتلا به فشار خون بالا هستند که خطر سکته مغزی و حمله قلبی را افزایش می‌دهد.
منبع: my.clevelandclinic.org/health/diseases/14177-periodic-limb-movements-of-sleep-plms
سوالات متداول
حرکات دوره‌ای اندام‌ها در خواب (PLMS) شامل حرکات تکراری و غیرارادی پاها یا بازوها در طول خواب است که معمولاً هر ۲۰ تا ۴۰ ثانیه رخ می‌دهد و می‌تواند الگوی خواب طبیعی را مختل کند.
علت دقیق مشخص نیست، اما این حرکات اغلب با سندرم پای بی‌قرار (RLS)، کمبود آهن، برخی داروها و اختلالات عصبی مرتبط هستند.
از علائم رایج می‌توان به بیدار شدن‌های مکرر، خواب‌آلودگی روزانه، مشکل در ادامه خواب و گزارش حرکات مکرر اندام‌ها توسط شریک زندگی اشاره کرد.
تشخیص معمولاً از طریق تست خواب (پلی‌سومنوگرافی) انجام می‌شود که فعالیت عضلات، امواج مغزی، تنفس و حرکات اندام‌ها را در طول خواب ثبت می‌کند.
خیر. حرکات دوره‌ای اندام‌ها در خواب در هنگام خواب رخ می‌دهد، در حالی که سندرم پای بی‌قرار معمولاً در زمان بیداری باعث ناراحتی و تمایل به حرکت پاها می‌شود. با این حال، ممکن است هر دو همزمان وجود داشته باشند.
بله، حرکات مکرر می‌توانند باعث تکه‌تکه شدن خواب شوند که منجر به خواب غیرترمیمی، خستگی و مشکل در تمرکز روزانه می‌شود.
درمان‌ها ممکن است شامل رفع بیماری‌های زمینه‌ای، تغییر داروها، مصرف مکمل آهن در صورت کمبود و در برخی موارد استفاده از داروهای تجویزی برای کاهش حرکات باشد.
بله، این اختلال در بزرگسالان مسن شایع‌تر است، اما می‌تواند در هر سنی از جمله کودکان، به ویژه در افراد دارای سایر مشکلات خواب یا اختلالات عصبی، رخ دهد.
بله، بهبود بهداشت خواب، کاهش مصرف کافئین و الکل، مدیریت استرس و درمان بیماری‌های مرتبط مانند آپنه خواب می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.
این اختلال معمولاً به خودی خود خطرناک نیست، اما اختلال در خواب می‌تواند در طول زمان بر سلامت تأثیر منفی بگذارد، بنابراین ارزیابی و درمان آن اهمیت دارد.