تست خواب
تست خواب، آزمایشی است که برای بررسی الگوهای خواب شما و تشخیص اختلالات خواب انجام می شود. این تست در یک مرکز خواب یا در منزل شما انجام می شود. در طول تست خواب، فعالیت های مختلف بدنی، امواج مغزی، ضربان قلب، تنفس و سطح اکسیژن خون شما را در طول شب رصد می کنند. دکتر متخصص اختلالات خواب با استفاده از گزارش تست خواب شما می تواند اختلالات خواب شما اعم از بی خوابی، خروپف،آپنه و … تشخیص دهد و بهترین روش درمانی را برای شما تجویز کند.
برای تست خواب، درمان خروپف، درمان پر خوابی، درمان بی خوابی، اجاره و خرید دستگاه cpap و درمان انواع اختلالات خواب توسط بهترین پزشکان فلوشیپ خواب در تهران با شماره 09124961646 تماس بگیرید.
تست خواب چیست؟ | تست خواب برای چیست؟
قبل از اینکه شروع کنم و در مورد نحوه انجام تست خواب بهتون بگم. اول باید بدانیم تست خواب چییه؟
تست خواب، که به‌طور رسمی به آن پلی‌سومنوگرافی(polysomnography) یا به اختصار PSG گفته میشود، یک روش تشخیصی جامع است که برای ارزیابی مشکلات خواب و اختلالات مرتبط با آن استفاده میشود. این تست در یک آزمایشگاه خواب یا در خانه با استفاده از تجهیزات قابل حمل انجام میشود و اطلاعات مفصلی درباره فعالیت‌های بدن در طول خواب جمع‌آوری می‌کند.
اجزای تست خواب
تست خواب شامل اندازه‌گیری‌های متعددی است که به‌طور همزمان انجام می‌شوند تا بتوانند الگوهای خواب و بیداری فرد را تحلیل کنند. این اندازه‌گیری‌ها عبارتند از:
- امواج مغزی (EEG): برای ارزیابی فعالیت الکتریکی مغز
- حرکات چشم (EOG): برای تعیین مراحل مختلف خواب
- فعالیت عضلانی (EMG): برای سنجش تنش و فعالیت عضلات
- تنفس: برای بررسی جریان هوا از طریق بینی و دهان
- سطح اکسیژن خون: با استفاده از یک پالس اکسیمتر
- ضربان قلب (ECG): برای نظارت بر عملکرد قلب
- حرکات بدن: برای ثبت حرکات پاها و سایر قسمت‌های بدن
تست خواب چگونه انجام می شود؟
روال کار به این صورت است که به یک متخصص خواب که یک پزشک با درجه علمی فلوشیپ اختلالات خواب است، مراجعه می کنید. دکتر متخصص خواب شما را ویزیت می کند و بر اساس شرایط شما برای شما تست خواب تجویز می کند.
بعد از تجویز شما را به یک کلینیک خواب یا همان مرکز تست خواب معرفی می کند. بعد از اخذ نوبت در کلینیک تست خواب، شبی که برای شما تعیین شده مراجعه می کنید.
نتایج تست خواب
نتایج تست خواب شما اطلاعاتی در مورد کیفیت خواب شما و نحوه تنفس شما در طول شب ارائه می دهد. این اطلاعات برای تشخیص و درمان اختلالات خواب مانند آپنه خواب استفاده می شود.
آپنه خواب یک اختلال تنفسی در خواب است که باعث ایجاد وقفه تنفسی در هنگام خواب می شود. این اختلال می تواند منجر به خواب نامناسب، بیدار شدن بدون احساس سرحالگی، احساس خستگی یا ضعف در طول روز، تجربه سردرد یا احساس عدم توانایی در تفکر واضح شود. درمان آپنه خواب می تواند به شما کمک کند احساس بهتری داشته باشید.
دانستن اینکه آپنه خواب دارید می تواند بسیار کمک کننده باشد. کمک کننده از این جهت که بالاخره پاسخی برای خستگی شدید در طول روز، بیدار شدن با سردرد و عصبانیت زودهنگام کنار علائم دیگر خود پیدا کرده اید.
نگران نباشید گزینه های درمانی وجود دارد که می تواند به شما در داشتن خواب مورد نیاز بدون برهم زدن زندگی تان کمک کند. اگر این مطلب را می خوانید، به احتمال زیاد در حال حاضر تست خواب خانگی خود را انجام داده اید یا به زودی انجام خواهید داد. تست خواب شما توسط یک پزشک متخصص خواب انجام میگیرد و نتایج تست خواب را به شما اطلاع می دهد که آیا به آپنه خواب مبتلا هستید، چه نوع آپنه ای دارید و شدت آن چقدر است. اما درک این موضوع که چگونه نتایج تست خواب خود را بخوانید طبیعی است. داشتن اطلاعات کافی به شما کمک می کند تا شدت بیماری خود را درک کنید و دلیل اینکه چرا برخی از گزینه های درمانی به شما توصیه می شود را بفهمید.
در بخش های بعدی، اجزای اصلی تست خواب شما را بررسی می کنیم و به شما در درک نتایج تست خواب کمک خواهیم کرد.
پیشرفت های زیادی در زمینه پزشکی خواب صورت گرفته است و گزینه های درمانی جدیدی فراتر از “ماسک CPAP” کلاسیک در دسترس است. با این حال، درمان های آپنه خواب یکسان نیستند. پزشک شما بسته به شدت و نوع آپنه خوابی که دارید، گزینه های درمانی مختلفی را به شما توصیه خواهد کرد. پزشکان متخصص خواب برای درک بهتر نحوه خواب شما از یک تست خواب شبانه استفاده می کنند. این مقاله عمدتا بر نتایج تست خواب در کلینیک تست خواب تمرکز خواهد کرد.
در یک تست خواب چه چیزی اندازه گیری می شود؟
در طول یک تست خواب در کلینیک، تجهیزات پزشکی پیشرفته خواب، تنفس و قلب شما را زیر نظر خواهند گرفت. پزشک متخصص خواب شما صفحه ای مشابه تصویر زیر را بررسی می کند. این داده ها تصویری کامل تر از چگونگی سلامت شما در هنگام خواب ارائه می دهد. برخی از اندازه گیری های کلیدی عبارتند از:
سرعت تنفس
جریان هوا
سطح اکسیژن
ضربان قلب
فعالیت امواج مغزی
حرکات بدن
تعیین شدت آپنه خواب
پزشک برای تعیین شدت آپنه خواب شما ممکن است به معیارهای زیادی از خواب و تنفس شما نگاه کند:
علائم کوتاه مدت: احساس خستگی در طول روز، خواب آلودگی، بیدار شدن با سردرد، تکرر ادرار شبانه
کیفیت زندگی شما
کل مدت خواب
مدت زمان خواب (خواب سبک در مقابل خواب عمیق)
خواب پریشی یا بیدار شدن از خواب
سطح اکسیژن خون
تعداد وقفه های تنفسی و کاهش تنفس (شاخص آپنه-هیپوپنه)
رایج ترین معیاری که برای برقراری ارتباط شدت آپنه خواب با بیماران استفاده می شود، شاخص آپنه-هیپوپنه (AHI) است. این میانگین وقایع آپنه (مرکزی + انسدادی) و کاهش تنفسی است که در طول یک ساعت خواب رخ می دهد. این شاخص معمولاً به صورت تعداد وقفه در هر ساعت نشان داده می شود؛ برای مثال، 15 وقفه در ساعت.
طبقه بندی های رایج عبارتند از:
طبیعی: AHI کمتر از 5 در ساعت
خفیف: AHI مساوی یا بیشتر از 5 اما کمتر از 15 در ساعت
متوسط: AHI مساوی یا بیشتر از 15 اما کمتر از 30 در ساعت
شدید: AHI مساوی یا بیشتر از 30 در ساعت
نکات مهم:
آپنه خواب علاوه بر علائم کوتاه مدت، حتی نشان داده شده است که خطر بستری شدن و مرگ را برای بیماران مبتلا به نارسایی قلبی افزایش می دهد. این ممکن است به دلیل افزایش استرسی باشد که وقایع آپنه بر قلب شما وارد می کند.
سنسورها و تست خواب شبانه
قبل از اینکه وارد تخت شوید و بخوابید، حسگرهایی به قسمت‌های مختلف بدن شما متصل می‌شوند تا فعالیت‌های بدنی شما در طول خواب ثبت کنند. این حسگرها شامل الکترودهای مغزی (EEG)، الکترودهای چشمی (EOG)، الکترودهای عضلانی (EMG)، حسگرهای تنفسی، پالس اکسیمتر و الکترودهای قلبی (ECG) هستند. این دستگاه‌ها به ما کمک می‌کنند تا الگوهای خواب و هرگونه اختلالات خواب مانند وقفه تنفسی در خواب (آپنه خواب)، نارکولپسی یا اختلالات حرکتی را در طول خواب شما شناسایی کنیم. تست آپنه خواب چیست؟
پس از بیداری، داده‌های ثبت‌شده توسط متخصص خواب (فلوشیپ اختلالات خواب) تحلیل می‌شوند تا مشکلات خواب شما به دقت تشخیص داده شوند و برنامه درمانی مناسبی برای شما تدوین شود. تست خواب یک ابزار مؤثر و دقیق برای بهبود کیفیت خواب و سلامت شما است.
شما صبح بیدار می شوید، معمولا حدود 5:30 یا 6:00 صبح. الکترود ها برداشته می شود و شما می توانید دوش بگیرید و لباس بپوشید. از شما خواسته خواهد شد که پرسشنامه ای را درباره خوابتان در شب گذشته پر کنید و پس از آن می توانید به خانه بروید.
درک انواع مختلف وقایع آپنه
برخی از شایع ترین یافته ها در یک تست خواب، آپنه و هیپوپنه هستند. آپنه ها مکث هایی در تنفس هستند که حداقل ده ثانیه طول می کشند. هیپوپنه ها تنفس های سطحی هستند.
وقایع آپنه بر اساس علت ایجاد کننده آن طبقه بندی می شوند. طبقه بندی های اصلی آپنه های انسدادی، آپنه های مرکزی و آپنه های ترکیبی هستند. برخی از پزشکان ممکن است هیپوپنه ها را نیز طبقه بندی کنند، اما در مورد تعاریف دقیق آنها اختلاف نظر وجود دارد.
رویدادهای انسدادی (Obstructive events):
رویدادهای انسدادی زمانی رخ می دهند که بدن سعی می کند نفس بکشد، اما تنگی یا انسداد مجاری تنفسی مانع از جریان آزاد هوا می شود. این انسداد یا گرفتگی می تواند به دلیل ویژگی های بدنی یا شل شدن عضلات قفسه سینه و گردن در هنگام خواب باشد.
رویدادهای مرکزی (Central events):
رویدادهای مرکزی زمانی رخ می دهد که مغز در ارسال سیگنال به عضله تنفسی (دیافراگم) برای فعال شدن، شکست می خورد. در نتیجه، فرد به طور موقت تلاش برای تنفس را متوقف می کند. خوشبختانه، این توقف در نهایت باعث می شود فرد بیدار شود و دوباره با سرعت بیشتری نفس بکشد.
رویدادهای ترکیبی (Mixed events):
رویدادهای ترکیبی ترکیبی از آپنه انسدادی و مرکزی هستند. آنها به طور معمول به عنوان آپنه مرکزی شروع می شوند، سپس پس از فعال شدن عضلات تنفسی توسط مغز، به انسدادی تبدیل می شوند.
نتایج تست خواب
نتایج تست خواب شما شامل تمام یافته های قابل توجه بر اساس اطلاعات جمع آوری شده در مطالعه خواب خواهد بود. پزشک شما جزئیات را با شما مرور خواهد کرد. ما در زیر فقط بر روی چند پارامتر کلیدی تمرکز خواهیم کرد.
اجزای شاخص آپنه-هیپوپنه (AHI)
در پایین اجزای شاخص آپنه-هیپوپنه (AHI) را در نتایج تست خواب شما نوشته شده است. در اینجا توضیحاتی در مورد هر کدام از آنها آورده شده است:
نوع آپنه: نوع آپنه می تواند شامل موارد زیر باشد:
Central Apnea (آپنه مرکزی): زمانی که مغز در ارسال سیگنال به دیافراگم (عضله اصلی تنفس) برای فعال شدن شکست می خورد.
Obstructive Apnea (آپنه انسدادی): زمانی که انسداد یا تنگی در مجاری تنفسی مانع از جریان هوا می شود.
Mixed Apnea (آپنه ترکیبی): ترکیبی از آپنه مرکزی و انسدادی
Hypopnea (هیپوپنه): تنفس های سطحی
A+H (A + H): مجموع تعداد وقفه های تنفسی (آپنه) و تنفس های سطحی (هیپوپنه) در کل دوره خواب
Number (تعداد): تعداد کل وقفه های تنفسی و تنفس های سطحی ثبت شده در طول مطالعه خواب
Mean Dur (sec) (میانگین مدت (ثانیه)): میانگین مدت زمان وقفه های تنفسی و تنفس های سطحی ثبت شده (بر حسب ثانیه)
Max Dur (sec) (حداکثر مدت (ثانیه)): حداکثر مدت زمان یک وقفه تنفسی یا تنفس سطحی ثبت شده (بر حسب ثانیه)
Total Dur (min) (کل مدت (دقیقه)): کل مدت زمان تمام وقفه های تنفسی و تنفس های سطحی ثبت شده (بر حسب دقیقه)
Index (#/h TST) (شاخص (#/ساعت خواب)): این عدد مهمترین عدد در گزارش خواب شماست. این شاخص، تعداد کل وقفه های تنفسی و تنفس های سطحی (A+H) را بر حسب تعداد کل ساعت خواب (TST) تقسیم می کند و بر حسب تعداد وقفه در ساعت نشان داده می شود. این عدد نشان دهنده شدت آپنه خواب شماست.
به عنوان مثال، شاخص AHI کل (74) نشان می دهد که به طور متوسط 74 وقفه تنفسی یا تنفس سطحی در هر ساعت خواب وجود داشته است. همچنین می توانید جزئیات بیشتری را در مورد انواع مختلف وقفه های تنفسی و مدت زمان آنها مشاهده کنید.
اکثر نتایج تست خواب شامل جزئیات شاخص آپنه-هیپوپنه (AHI) بر اساس نوع رویداد خواهند بود. “شاخص” تعداد متوسط رویدادها را در هر ساعت نشان می دهد.
سطح اکسیژن در خون
سطح اکسیژن خون شما را در طول تست خواب نشان می دهد. در اینجا توضیحاتی در مورد هر کدام از آن ها آورده شده است:
مرحله خواب: این مرحله خوابی را که در آن هستید نشان می دهد:
WK (Wake): بیدار
REM (Rapid Eye Movement): خواب REM، مرحله ای از خواب که با رویاهای واضح و فعالیت مغزی مشابه بیداری مشخص می شود.
NREM (Non-Rapid Eye Movement): خواب NREM، که به سه مرحله 1، 2 و 3 تقسیم می شود. خواب NREM عمیق تر از خواب REM است و با امواج مغزی آهسته تر و آرامش عضلانی بیشتر مشخص می شود.
میانگین (%): میانگین سطح اکسیژن خون در هر مرحله خواب (بر حسب درصد)
<90%: تعداد دفعاتی که سطح اکسیژن خون شما به زیر 90 درصد کاهش یافته است در هر مرحله خواب
<80%: تعداد دفعاتی که سطح اکسیژن خون شما به زیر 80 درصد کاهش یافته است در هر مرحله خواب
<70%: تعداد دفعاتی که سطح اکسیژن خون شما به زیر 70 درصد کاهش یافته است در هر مرحله خواب
تعداد افت اکسیژن (Desaturation #): تعداد کل دفعاتی که سطح اکسیژن خون شما به طور قابل توجهی کاهش یافته است (معمولاً به زیر 90 درصد یا 88 درصد در نظر گرفته می شود). این عدد در هر مرحله خواب و همچنین کل شب نشان داده می شود.
به عنوان مثال، میانگین سطح اکسیژن خون شما در طول شب 88 درصد بوده است. با این حال، سطح اکسیژن خون شما 125 بار در طول شب به زیر 90 درصد کاهش یافته است، از جمله 34 بار در طول خواب REM و 40 بار در طول خواب NREM مرحله 2. این نشان می دهد که شما به طور مکرر در طول خواب دچار افت اکسیژن خون می شوید، به خصوص در طول خواب REM.
پزشک شما از این اطلاعات برای ارزیابی شدت آپنه خواب شما و تعیین بهترین روش درمانی استفاده خواهد کرد.
نتایج تست خواب تعداد دفعاتی که سطح اکسیژن خون شما پایین تر از حد خاصی (مثلا 90 درصد) کاهش یافته را نشان می دهد. این نشان دهنده کمبود اکسیژن است و اغلب ناشی از آپنه ها و هیپوپنه ها می باشد. در مثال بالا، سطح اشباع اکسیژن بیمار در طول مطالعه 223 بار زیر 90 درصد کاهش یافته است.
تست خواب چگونه سطح تنفس و اکسیژن خون را تعیین می کند؟
تست خواب خانگی شما مجهز به حسگرهای زیادی است که داده ها را جمع آوری و در دستگاه ApneaLink Air ذخیره می کند. تست های خواب خانگی از وسیله ای دارای یک کانولای بینی (nasal cannula) هستند، لوله ای که فقط در ابتدای سوراخ های بینی شما قرار می گیرد. هنگام تنفس، لوله، نفس شما را به دستگاه ApneaLink Air منتقل می کند که داده های شما را ثبت می کند.
تست خواب شما همچنین دارای یک سنسور تلاش (effort sensor) و یک کمربند قفسه سینه است که به جمع آوری داده در مورد اینکه چقدر برای تنفس تلاش می کنید کمک می کند.
برای تعیین سطح اکسیژن خون، تست خواب شما دارای یک لوله پالس اکسیمتری (oximeter tubing) و یک سنسور پالس اکسیمتری است.
این سنسورها داده های مربوط به تنفس و اکسیژن شما را جمع آوری می کنند تا مشخص کنند که آیا دچار آپنه یا هیپوپنه شده اید.
ضربان قلب
تست خواب شما همچنین ضربان قلب شما را در طول شب نشان می دهد. بزرگسالان سالم معمولاً ضربان قلب در حالت استراحت بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه دارند. ضربان قلب پایین تر یا بالاتر نشان دهنده کمبود اکسیژن است.
تست خواب برای تشخیص آپنه
تست خواب یا پلی‌سومنوگرافی یک روش تشخیصی مهم برای شناسایی آپنه خواب است. آپنه خواب یک اختلال جدی است که در آن تنفس فرد در طول خواب مکرراً متوقف میشود. این اختلال می‌تواند منجر به خستگی روزانه، مشکلات قلبی و سایر عوارض جدی شود. انجام تست خواب در کلینیک‌های تخصصی به تشخیص دقیق این اختلال کمک می‌کند.
با توجه به نتایج تست، متخصص خواب برنامه درمانی مناسبی را تدوین می‌کند که ممکن است شامل استفاده از دستگاه سی پپ (Continuous Positive Airway Pressure)، تغییرات در سبک زندگی، یا در برخی موارد جراحی باشد.
تست خواب برای خروپف
خروپف می‌تواند نشانه‌ای از یک اختلال جدی خواب به نام آپنه انسدادی خواب (OSA) باشد. تست خواب، که به عنوان پلی‌سومنوگرافی نیز شناخته میشود، اغلب برای تشخیص OSA و تعیین شدت آن استفاده میشود.
شناسایی علت خروپف انجام میشود در حالی که برخی از خروپف‌ها بی‌ضرر هستند، خروپف بلند، مکرر یا همراه با صداهای خفگی یا نفس نفس زدن می‌تواند نشانه OSA باشد. تست خواب می‌تواند به تمایز بین خروپف خوش‌خیم و OSA کمک کند.
خطرات تست خواب چیست؟
تست خواب یا پلی‌سومنوگرافی به طور کلی یک آزمایش ایمن و غیرتهاجمی است و خطرات بسیار کمی دارد. با این حال، برخی از عوارض جانبی ممکن است رخ دهد، از جمله:
- تحریک پوست: چسبی که برای اتصال سنسورها به پوست استفاده میشود، ممکن است در برخی افراد باعث تحریک خفیف پوست یا واکنش آلرژیک شود.
- اختلال در خواب: خوابیدن در یک محیط ناآشنا با سیم‌ها و سنسورهای متصل به بدن، ممکن است باعث شود برخی افراد به خوبی نخوابند. این موضوع می‌تواند بر نتایج تست تأثیر بگذارد.
- عوارض نادر: در موارد بسیار نادر، ممکن است عوارض جدی‌تری مانند عفونت در محل اتصال الکترودها یا واکنش‌های آلرژیک شدید رخ دهد.
- داشتن پوست حساس
- سابقه آلرژی به چسب یا لاتکس
- اختلالات تنفسی شدید
- بیماری‌های قلبی
- در مورد هرگونه نگرانی یا بیماری زمینه‌ای با پزشک خود صحبت کنید.
- اگر به چسب یا لاتکس حساسیت دارید، به تکنسین اطلاع دهید.
- در کل، تست خواب یک روش تشخیصی بسیار مفید با خطرات کم است. مزایای تشخیص و درمان اختلالات خواب معمولاً بیشتر از خطرات احتمالی این تست است.
نحوه دریافت نتایج تست خواب و پیگیری‌های درمانی
از آنجایی که متخصصان آموزش‌دیده و با تجربه آزمایشات را تفسیر می‌کنند، نتایج مطالعه خواب شما از طریق تکنسینی که تست خواب را انجام داده است، ارائه نخواهد شد. کادر کلینیک خواب ما این نتایج را به پزشکی که تست خواب را برای شما تجویز کرده، ارائه می دهند. که تقریباً هفت تا ده روز زمان می‌برد تا بررسی‌ها تکمیل شود. سپس، پزشک شما نتایج تست خواب را توضیح داده و در صورت لزوم درباره پیگیری‌های درمانی با شما صحبت خواهد کرد.
اگر تست خواب شما توسط یکی از متخصصان خواب ما درخواست شده باشد، شما از نتایج و هرگونه پیگیری درمان که ممکن است در زمان بعدی مراجعه به مطب ضروری باشد، مطلع خواهید شد.
در صورت تمایل به دریافت کپی نتایج تست خواب خود پس از مشاوره با پزشکتان، با ما تماس بگیرید.
برای اطلاعات بیشتر در مورد متخصصان خواب و روش‌های درمان اختلالات خواب، به صفحه معرفی متخصصان خواب و روش‌های درمان اختلالات خواب مراجعه کنید. هزینه کلینیک خواب در تهران 1403 چقدر است؟
بعد از تست خواب من چه اتفاقی می افتد؟
در بیشتر موارد، یک متخصص خواب تست شما را با شما مرور می کند و یافته های قابل توجه را بررسی می کند. اطلاعات موجود در تست خواب شما برای تعیین یک برنامه درمانی مناسب برای شما استفاده خواهد شد.
به یاد داشته باشید، گزینه های درمانی مختلفی بر اساس نوع خاص خواب شما در دسترس است. با پزشک خود در مورد اینکه کدام گزینه برای شما مناسب است صحبت کنید.